Radiolinia operacyjno - taktyczna
R-409 na sam. Ził-131.

    Radiolinie R-409 były sprzętem importowanym z Rosji. Przeznaczone były do do zapewnienia łączności telefonicznej i telegraficznej na bazie realizacji linii radiowej przeznaczonej do podłączenia punktów lub stanowisk dowodzenia do systemów polowej lub stacjonarnej łączności.
Realizowana 6 kanałowa linia radiowa (oś radioliniowa) w zależności od ukształtowania terenu, przy 2 radioliniach pośrednich (retransmisyjnych) zapewniała przekazanie sygnałów na odległość 100 - 120 km. Ze względu na ograniczenia szumowe dłuższych osi radioliniowych nie zalecało się budować. Urządzenie P-303 umożliwiało ponadto tzw. "transfer" (odłączenie od osi na radiolinii pośredniej) trójki kanałów. Szeroki kanał radiolinii generalnie zwielokrotniany był urządzeniem 6 kanałowym P-303 jednak w podzakresie 1 mogły to być tylko 3 kanały zaś w podzakresie 3 nawet podany z zewnętrznego urządzenia 12 kanałowy sygnał urządzenia telefonii wielokrotnej P-304.

Ukompletowanie radiolinii R-409MAZ :

  - 2 półkomplety radiolinii R-409
       z  wymiennymi blokami na 3 zakresy :
                 - zakres A -   60 - 120 MHz,
                 - zakres B - 120 - 240 MHz,
                 - zakres C - 240 - 480 MHz;

  - moc radiolinii w antenie do 40 W,
  - anteny: - zakres A - logarytmiczno-periodyczna,
                 - zakres B - zygzakowa z reflektorem ścianowym,
                 - zakres C - synfazowa z 4 zygzakami i reflektorem,
  - zasięg praktyczny do 20 km,
  - 2 urządzenia telefonii wielokrotnej typu P- 303-K;

  - radiostacja R-407 (zdemontowano);

  - pulpit krosowniczy;

  - 2 maszty teleskopowe 20 m,
  - stabilizator i zasilacze do ładowania baterii akumulatorów;
  - 2 zespoły spalinowo - elektryczne typu AB-2-O/230,

  - system odbioru mocy z silnika samochodu (moc do 4 kW).

Pasmo radiolinii R-409 w podzakresie C mogło być zwielokrotnione podanym z zewnątrz 12-kanałowym urządzeniem telefonii wielokrotnej np. P-304.

W późniejszym okresie dokompletowano do nich radiotelefony K-1M i 2 urządzenia telegraficzne TGF-2PM.
Umożliwiło to nawiązywanie łączności służbowej przez operatorów przed uruchomieniem traktu oraz za pośrednictwem urządzenia TGF-2PM realizację w 2 kanałach telefonicznych  kanału telefonicznego o paśmie 0,3-2,7 kHz i 2  kanałów telegraficznych.

Urządzenie P-303 poza kanałem służbowym realizowało
            6 kanałów telefonicznych w układach :
                  -  jednotorowym końcowym (nad. 0Np / odb. -0,8 Np),
                  -  jednotorowym tranzytowym (nad. -0,4 Np / odb. -0,4 Np),
                  - dwutorowym końcowym (nad. -0,4 Np / odb. -0,4 Np),
                  - dwutorowym tranzytowym (nad. -0,4 Np / odb. -0,4 Np),
                  - dwutorowym specjalnym (nad. -1,5 Np / odb. +0,5 Np),
                  - częstotliwość pilota urządzenia 18 kHz,
                  - częstotliwość zewu kanałowego 2100 Hz.

A pamiętacie jak nieraz kanał gwizdał ... bo na pośredniej radiolinii operatorzy realizowali "tranzyt" w układzie jednotorowym końcowym aby łatwiej było aparatem telefonicznym sprawdzać czy przechodzą zewy. Ale to było dawno ... i chyba nieprawda !

A pamiętacie jak nieraz w czasie rozmowy "kukała kukułka", a to dlatego że któryś z operatorów podsłuchiwał rozmowę na stojaku (no ... może kontrolował !).